Kartalkaya Yangını ve İtfaiye Eksikliği
Ailelerin yok olduğu, canlarımızı yitirdiğimiz Kartalkaya yangınında en çok merak edilen konu “Yakınlarda neden itfaiye yoktu?” sorusuydu. Bu sorunun cevabını, Bolu AFAD İl Afet Risk Azaltma Planı’nda (İRAP) bulduk.
İtfaiye Neden Geç Geldi?
Kartalkaya yangınına, bildirimden sonra ilk müdahale, resmi açıklamaya göre 45 dakika sonra yapıldı. En yakın itfaiye birimi ise 42 km uzaklıktaki Bolu’daydı. Bu durum, neden oteller bölgesinde başka bir itfaiye teşkilatının olmadığı sorusunu akıllara getirdi. Çünkü yangına müdahale süresi genellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde 6-10 dakika arasındadır.
Mücavir Alan Dışı Yangın
Kartalkaya yangını, belediyenin mücavir alanı dışında gerçekleşti. Bu tür alanlarda yeni itfaiye teşkilatı kurma yetkisi yerel yönetimde değil. Bu ihtiyacı belirleme, planlama ve uygulama sorumluluğu AFAD’a aittir. Uygulama da buna göre yapılmaktadır.
AFAD’ın Rolü ve Görevleri
AFAD, il genelindeki riskleri analiz ederek, yangın, sel, taşkın, heyelan gibi afetlerle ilgili durumu belirler. Bu risklerin tespiti için her yıl İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) hazırlanır. Bu plan sadece riskleri ortaya çıkarmakla kalmaz, alınması gereken önlemleri de belirler. İRAP valiliklerce onaylanır ve planın uygulanmasından valilik sorumludur. Bu plan, devlet kurumları için bağlayıcı niteliktedir.
2021 İRAP İncelemesi
Odatv, Bolu AFAD’ın 2021 İRAP’ını inceledi. Üç yıl önce Bolu’da yangın riskleri detaylı olarak belirlendi. Oteller bölgesindeki risk belirtilmese de, merkezlerden uzak kırsal bölgeler ve köyler için itfaiye erişiminin zor olduğu belirlendi. Ancak yapılması gerekenler arasında sadece “su tankerlerinin artırılması” yer aldı. Bu talimatın yerine getirilip getirilmediği ve neden itfaiye eksikliği konusunda aksiyon alınmadığı bilinmiyor.
İRAP’ın Tanımı
“Afetlerin etkilerini en aza indirmek için önceden alınması gereken tedbirleri belirleyen ve işbirliği içinde hazırlanan sürdürülebilir bir plandır. Bu plan, ildeki tüm kurumların iş birliği ile hazırlanır.”
İRAP Bağlayıcılığı
İRAP’ın bağlayıcı olma niteliği, İl Afet Risk Azaltma Planı Hazırlama Kılavuzu’nda açıkça belirtilmiştir: “Afet ve acil durum risk azaltma, müdahale ve iyileştirme il planlarını, mahallî idareler ile kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği ve koordinasyon içinde yapmak, uygulamak ve uygulatmak.”
Osman Erbil
